Serdecznie zapraszamy na 5. seminarium Polskiego Towarzystwa Estetycznego z cyklu “Doświadczenie estetyczne w czasach Czwartej Rewolucji Przemysłowej“. Realizujemy je w ramach międzynarodowego projektu CAPHE. Pomysłodawczynią tematu – „Estetyczne aspekty sztucznej inteligencji a przeobrażenia współczesnej praktyki artystycznej” – i organizatorką spotkania jest dr Sylwia Szykowna. INFORMACJE ORGANIZACYJNE: zgłoszenia prosimy nadsyłać na adres szykowna@amu.edu.pl; członkinie i członkowie PTE mogą zyskać zwrot kosztów za delegację.
We cordially invite you to the 5th seminar of the Polish Aesthetic Society, the series “Aesthetic experience in the times of the 4th Industrial Revolution”. This is an event of the international CAPHE project. The originator of the topic – “Aesthetic aspects of artificial intelligence and the transformations of contemporary artistic practice” – and the organizer of the meeting is Sylwia Szykowna PhD. ORGANIZATIONAL INFORMATION: please submit abstracts to szykowna@amu.edu.pl; PTE/IAA members can get a refund of their travel expenses.
ORGANIZATORZY / ORGANIZERS:
Polskie Towarzystwo Estetyczne, Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie
MIEJSCA OBRAD / VENUE:
Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu)
oraz Agora Academia Electronica (zob. instrukcję dołączenia Agora-Academia-Electronica)
PROGRAM SEMINARIUM / PROGRAMME
10.00–10.15 dr hab. Aleksandra Łukaszewicz, Słowo wstępne
10.15–10.45 dr Sylwia Szykowna (Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie), „„Nikomu nie zdradzę użytego promptu”. Sztuka AI i antropocentryczny mit kreatywności”
10.45–11.00 Przerwa kawowa
11.00–11.30 Dr Aleksandra Binicewicz (Instytut Kulturoznawstwa UAM, HAT Center), “Rozmontować czarną skrzynkę AI. O skuteczności sztuki w przywracaniu symetrii przejrzystości”
11.30–12.00 Okrągły stół
Prof. dr hab. Beata Frydryczak (Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie), dr Aleksandra Binicewicz (Instytut Kulturoznawstwa UAM, HAT Center), dr Mieszko Ciesielski (Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie), dr Sylwia Szykowna (Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie)
13.00 Obiad
ABSTRAKTY:
dr Sylwia Szykowna, „„Nikomu nie zdradzę użytego promptu”. Sztuka AI i antropocentryczny mit kreatywności“
Przywołane w tytule mojego wystąpienia słowa Jasona Allena, (współ)twórcy głośnej pracy przy użyciu AI obrazu “Théâtre D’opéra Spatial” są dobrym punktem wyjścia do refleksji nad problemem estetyczności sztucznej inteligencji. Sztuka tworzona za pomocą nowych narzędzi technologicznych rekontekstualizują nasze rozumienie klasycznych pojęć estetycznych, wprowadzając nowe terminy, zagadnienia, praktyki, zjawiska stanowiące nie lada wyzwanie dla pola sztuki. Słowa Allena problematyzują kwestie autorstwa, oryginalności, reprodukcji zwracając jednocześnie uwagę na nową formę praktyki artystycznej związanej ze sztuką „inżynierii podpowiedzi, którą porównać można z wyłaniającym się nowym gatunkiem pisarstwa, podobnego do poezji czy prozy. Ostatnia dekada sukcesów w rozwoju AI zwieńczona popularnością Chatu GPT-4 wymusza na nas, tak jak działo się to za czasów kariery Turinga, potrzebę przemyślenia zarówno dotychczasowych dokonań jak również spojrzenie w przeszłość rozwoju technologii, kiedy rodził się ruch badawczy, artystyczny i filozoficzny eksploatujący estetyczne implikacje komputerów. W swoim wystąpieniu skupię się na zagadnieniach dotyczących historycznych i współczesnych praktyk artystycznych wykorzystujących nowe technologie, które wywołując niemałe poruszenie w polu sztuki współczesnej, domagają się pogłębionej i precyzyjnej analizy. Przywołując projekty: estetyki informacyjnej Maxa Bense, estetyki systemów inteligentnych Jacka V. Burnhama oraz estetyki AI Lva Manovicha zastanowię się nad relacją artyst(k)a maszyna, szukając odpowiedzi na pytanie o kreatywność AI i jego zdolność do samodzielnego wytwarzania artefaktów, stanowiących nową formę sztuki, która pod względem wartości estetycznych i wpływu jest równa osiągnięciom niekomputerowych ludzkich twórców.
dr Aleksandra Binicewicz, “Rozmontować czarną skrzynkę AI. O skuteczności sztuki w przywracaniu symetrii przejrzystości“
W swoim wystąpieniu chciałabym pochylić się nad projektami, które powstały na przecięciu praktyki badawczej i artystycznej w celu rozmontowania przysłowiowej czarnej skrzynki technologii, a dokładniej sztucznej inteligencji. Przywołam dwa przedsięwzięcia, które w ostatnim czasie powstały w wyniku kooperacji Kate Crawford (badaczki związanej z University of Southern California w Los Angeles oraz Microsoft Research w Nowym Jorku) oraz Vladena Jolera (profesora nowych mediów z Uniwersytetu w Nowym Sadzie). Są nimi: “Calculating Empires: A Genealogy of Technology and Power, 1500-2025” (2023) oraz “Anatomy of an AI System” (2018). Co ważne, oba w duchu wyjaśniania działania sztucznej inteligencji, rezygnują z wykorzystania jej systemów jako medium opowieści. Pierwszy z nich, powstały m.in. w wyniku inspiracji pracami Aby’ego Warburga, jest przeciwkartograficzną opowieścią rozciągniętą w czasie na nieco ponad sześć wieków rozwoju technologii i jej (nie)oczywistych związków z różnymi formami sprawowania władzy (lokalnie i globalnie). Drugi z kolei, stanowi wiwisekcję asystenta głosowego Echo produkowanego przez firmę Amazon. Jednocześnie jest to opowieść eksplorująca zagadnienie przestrzeni – ogólnoświatowych powiązań polityczno-społeczno-ekonomicznych, które umożliwiają pozyskanie odpowiednich surowców, odpowiedniej ilości danych i zaangażowanie olbrzymiej liczby pracowników po to, by Echo działał w każdym domu bez zarzutu. Celem kulturoznawczej analizy obu projektów jest próba poszukania odpowiedzi na pytanie o skuteczność sztuki w świetle funkcjonowania tzw. asymetrii przejrzystości w relacji jednostki z podmiotami publicznymi i prywatnymi (rządami, korporacjami technologicznymi etc.), które zarządzają jej danymi.
